Prawidłowy poziom witaminy K jest kwestią kluczową, bez której nie można mówić o zachowaniu pełni zdrowia. Witamina K jest niesamowicie ważną substancją, która pełni w organizmie bardzo ważną rolę. Dlatego też koniecznie jest regularne dostarczanie organizmowi tego pierwiastka. Istnieje wiele produktów spożywczych, które są świetnym źródłem witaminy K.
Co to jest witamina K?
Witamina K jest grupą związków chemicznych, które są ściśle związane z procesem krzepnięcia krwi oraz mineralizacji kości. Proces krzepnięcia krwi zachodzi w wątrobie i przez fachowców nazywany jest procesem syntezy osoczowych czynników krzepnięcia krwi oraz białka. Deficyt któregoś ze związków chemicznych zawartych w witaminie K może prowadzić do poważnych zaburzeń krzepnięcia krwi. Objawia się to bardzo powolnym krzepnięciem lub jego całkowitym brakiem, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia.
Witamina K jest odpowiedzialna za wspomaganie układu sercowo–naczyniowego. Jej zadaniem jest wzmacnianie ścian naczyń krwionośnych, dzięki czemu naczynia nie ulegają pękaniu czy zwapnieniu. Oprócz tego rolą witaminy K w organizmie jest utrzymanie prawidłowego poziomu wapnia i wspomaganie procesu formowania tkanki kostnej. Niektóre badania wykazują pozytywny wpływ witaminy K na proces zahamowania rozwoju niektórych nowotworów.
Objawy niedoboru witaminy K
Deficyt witaminy K u zdrowej, dorosłej osoby zdarza się stosunkowo rzadko. Niedobór tego pierwiastka zwykle jest objawem pojawienia się w organizmie innych jednostek chorobowych, takich jak: przewlekłe zapalenie trzustki, zapalenie jelit, niedrożność dróg żółciowych, mukowiscydoza, choroby wątroby, celiakia, zaburzenia wchłaniania tłuszczów. Awitaminoza witaminy K może być także efektem poważnych urazów, skomplikowanych zabiegów chirurgicznych czy długotrwającego żywienia pozajelitowego.
O prawidłowy poziom witaminy K powinny w szczególności zadbać osoby przewlekle chore i cierpiące na nowotwory. Szczególnie narażone na deficyt witaminy K są także noworodki. Awitaminoza witaminy K u nowonarodzonych dzieci może skutkować poważnymi nieprawidłowościami w procesie kształtowania się tkanki kostnej, dlatego też rodzice noworodków powinni ze szczególną uważnością kontrolować poziom tego pierwiastka u swoich dzieci. Obniżony poziom witaminy K może się także pojawić u osób długotrwale przyjmujących niektóre antybiotyki, leki przeciwdrgawkowe oraz leki przeciwkrzepliwe.
Do głównych objawów niedoboru witaminy K należą:
- krwotoki z nosa
- bardzo obfite miesiączki
- choroby układu sercowo–naczyniowego
- długo utrzymujące się siniaki
- łamliwość kości
- przewlekłe biegunki
Przewlekłe stany awitaminozy witaminy K mogą prowadzić do pojawienia się wielu jednostek chorobowych, takich jak:
- niedokrwistość
- żółtaczka
- osteoporoza
- kalcyfikacja
- zaburzenia krzepliwości krwi
Jakie są najlepsze źródła witaminy K?
Naturalna witamina K występuje w dwóch postaciach:
Witamina K1 jest cieszą o żółtym zabarwieniu, która jest syntetyzowana przez rośliny. Charakterystyczną cechą witaminy K1 jest jej wysoka odporność na temperaturę oraz możliwość rozpuszczania w tłuszczach. Witamina K1 dostarczana jest do organizmu wraz z pokarmem pochodzenia roślinnego. Najbogatszym źródłem witaminy K1 są zielone warzywa liściaste, takie jak:
brokuły- jarmuż
- szpinak
- szparagi zielone
- kapusta
- sałata
- brukselka
Oprócz tego witaminę K1 znajdziemy w:
- oliwie z oliwek
- oleju rzepakowym
- maśle
- kiwi
- winogronach oraz
- awokado
Witamina K2 produkowana jest przez drobnoustroje wchodzące w skład naturalnej flory jelitowej. Naukowcy twierdzą, że synteza witaminy K2 w jelitach pokrywa dzienne zapotrzebowanie na tę substancję. Co więcej jest ona przyswajalna w 100%. Najbogatszym źródłem witaminy K2 są produkty pochodzenia odzwierzęcego, takie jak:
- sery
- masło
- przetwory mleczne
- podroby
Suplementacja witaminą K – kiedy jest konieczna?
Choć do niedoborów witaminy K dochodzi stosunkowo rzadko, zdarzają się sytuacje, w których suplementacja witaminy K jest konieczna. Niektóre osoby mogą dostać zalecenie wprowadzenia suplementacji witaminy K przed planowanym zabiegiem operacyjnym. Podczas skomplikowanych zabiegów operacyjnych istnieje ryzyko utraty dużej ilości krwi, dlatego też przy niektórych jednostkach chorobowych wprowadzenie suplementacji może być koniecznością.
U dorosłych zdrowych osób deficyt witaminy K praktycznie nie występu. Odpowiednio zbilansowana dieta jest w stanie pokryć dzienne zapotrzebowanie na tę substancję. Osoby, u których wykryto pewne jednostki chorobowe wymagające stosowania antagonistów witaminy K, nie powinny decydować się na jej suplementację. Warto pamiętać o tym, że nadmiar witaminy K może być równie szkodliwy, jak jej niedobór.
W przypadku noworodków, suplementacja witaminą K jest koniecznością zaliczaną do standardowej procedury poporodowej. Flora bakteryjna nowonarodzonego dziecka nie jest zasilona korzystnymi szczepami bakterii, dlatego nie jest w stanie przeprowadzić syntezy witaminy K. Witaminę K podaje się noworodkom domięśniowo w ciągu pierwszych 6 godzin tuż po porodzie. Jest to konieczne, aby zapobiec pojawieniu się choroby krwotocznej, i wspomóc prawidłową mineralizację kości.