Zawód detektywa – jak wygląda współcześnie? Postać detektywa jest powszechnie znana w popkulturze. Detektywi pojawiają się w literaturze, filmach czy serialach. Mnóstwo osób o brytyjskim detektywie, Sherlocku Holmesie, który rozwiązuje zagadki kryminalne. Bohater powieści Arthura Conana Doyle’a stawiał na dedukcję, ale jak to wygląda w prawdziwym świecie? Czy współcześnie wciąż wynajmuje się prywatnych detektywów?
Jak w Polsce zostać detektywem?
W Polsce taka praca kojarzy się głównie ze zleceniami prywatnymi, np. poprzez biura detektywistyczne. Jednak w państwowej policji również istnieje stanowisko detektywa – zwykle znajduje się w sekcji kryminalnej. Zdecydowanie nie jest to popularny i często wybierany zawód. Choć mogłoby się wydawać, że początkowego wymagania nie są szczególnie trudne do spełnienia. Wystarczy ukończyć 21 lat, posiadać polskie obywatelstwo, średnie wykształcenie oraz zdolność do czynności prawnych. Oczywiście, nie można także mieć poważnych problemów z prawem. Osoby skazane wyrokiem prawomocnym za umyślne przestępstwo są wykluczone z możliwości wykonywania zawodu detektywa. Przed podejściem do egzaminu i uzyskaniem licencji, należy zgłosić się na badania lekarskie, które określą czy kandydat jest w odpowiednim stanie psychicznym oraz fizycznym. Jednak nawet z licencją nie mamy gwarancji zatrudnienia. Stanowisk w policji jest mało, a dostanie się do agencji detektywistycznej również nie jest łatwe. W tym wypadku kandydat musi się wyróżniać predyspozycjami. Praca na zlecenie, to przede wszystkim kontakt z klientem i dostosowanie się do jego oczekiwań, więc należy wykazywać się cechami charakteru, które ułatwiają komunikację. Warto pamiętać, że zleceniobiorcy mogą reagować bardzo emocjonalnie na pozyskane informacje, dlatego sam detektyw musi pozostać spokojny. Pracują dla agencji lub policji nie mamy wyboru, jeśli chodzi o konkretne sprawy. Trzeba się liczyć z tym, że niektóre zlecenia będą sprzeczne z zasadami moralnymi, które się wyznaje. Inaczej to wygląda w przypadku założenia własnej działalności. Jako prywatny detektyw mamy więcej możliwości wyboru, jednak budowanie całej marki od podstaw jest długim i skomplikowanym procesem. Zdobycie zaufania oraz pewnego prestiżu w branży może trwać latami. Dodatkowo detektyw powinien znać zawiłości prawne, które bezpośrednio dotyczą jego pracy.
Agencje detektywistyczne i praca w policji
Na terenie Polski pierwszej agencje detektywistyczne zaczęły powstawać dopiero w latach 90. XX w. Ostatecznie zawód detektywa został wpisany w 2001 r. do listy Ministerstwa Pracy. Dlatego też stanowisko detektywa w Polsce rozwija się powoli. Stanowiska w policji są różne, ponieważ można pracować jako detektyw policyjny, a także jako detektyw kryminalny. Zależnie od miejsca pracy obowiązki będą inne. Zarówno dla agencji, jak i policji, w zawodzie detektywa można zajmować się pozyskiwaniem informacji na temat:
– zdrad małżeński,
– ważności dokumentów,
– windykowania należności,
– zaginionego mienia,
– osób zaginionych lub ukrywających się,
– sprawa cywilnych,
– przestępstw skarbowych,
– postępowań karnych i in.
W agencji detektywistycznej niewykluczone są praktyki nielegalne, jak np. założenie podsłuchu bez uprzedniej zgody. Dowody zebrane w ten sposób są nieważne w sądzie, ale mogą się przydać do znalezienia innych informacji. W przypadku bycia detektywem policyjnym nie ma żadnej możliwości na wykonywanie takich praktyk. Wcześniej trzeba postarać się o pozwolenie od sądu, aby nie stracić własnej pracy. Praca w policji i agencji różni się, więc tylko od detektywa zależy o które stanowisko będzie się starał.
Na czym polega praca detektywa?
Wbrew pozorom, które wytworzyły się przez fikcję literacką, praca detektywa ma niewiele wspólnego z robieniem sensacji na wielką skalę. Profesjonalny detektyw musi być dyskretny, więc nie może zdradzać żadnych szczegółów dotyczących sprawy nad którą obecnie pracuje. Dodatkowo musi zachować wszystkie procedury administracyjne, aby śledztwo przebiegało zgodnie z prawem, a zdobyte dowody mogły być wykorzystane w sądzie. Po uzyskaniu wystarczającej ilości informacji, może świadczyć podczas procesu. Warto pamiętać o różnicach w pracy na danym stanowisku, ponieważ nie każdy detektyw zajmuje się tym samym. Nawet jeśli jest się detektywem policyjnym, to nie można posiadać broni palnej. Oczywiście jest możliwość wyrobienia licencji, ale jako detektyw nie ma się żadnych ulg. W przypadku spraw kryminalnych jest się narażonym na niebezpieczne sytuacje, dlatego ten zawód z pewnością nie jest dla kogoś, kto nie potrafi trzymać nerwów na wodzy. Praca detektywa polega przede wszystkim na zbieraniu informacji, które pomogą w danym śledztwie. Odkrycie prawdy nie zawsze będzie pozytywnym aspektem rozwiązania zagadki. W rzeczywistości zawód ten nie jest tak emocjonujący, jak pokazują to filmy i książki, choć nie umniejsza to umiejętności detektywom. Ta praca, jak każda inna, jest potrzebna w społeczeństwie. Zdarza się, że prywatni detektywi rozwiązują sprawy, gdy nie udało się zdobyć wystarczających dowodów przed laty. Detektyw może się zajmować sprawami: gospodarczymi, kryminalnymi oraz rodzinnymi, więc dla każdego kandydata znajdzie się coś interesującego.
